Du lịch Thanh Hóa: Hành trình khám phá biển, núi, và đặc sản khó quên

Biển Sầm Sơn

Cứ nhắc đến Thanh Hóa là nghĩ ngay đến Sầm Sơn – bãi biển nổi tiếng với cát vàng óng ánh và sóng vỗ rì rào. Đứng trên bãi tắm A, cảm giác gió biển mát lành thổi qua, xa xa là Hòn Trống Mái đứng sừng sững giữa trời, như minh chứng cho tình yêu bất tử. Bình minh ở đây đỏ rực, mặt trời ló dạng sau khối đá, đẹp đến mức bạn chỉ muốn bấm máy lia lịa. Tắm biển ở bãi A, B thì đã lắm, nước trong, sóng vừa đủ để tung tăng bơi lội. Thuê phao (50.000 VNĐ/giờ) hoặc ghế dù (100.000 VNĐ/ngày), nằm nghe sóng, nhâm nhi nước dừa, đúng chuẩn nghỉ dưỡng. Buổi chiều, đi xe điện (20.000 VNĐ/người) dạo đường Hồ Xuân Hương, ngắm phố biển nhộn nhịp, hoặc ghé đền Độc Cước – ngôi đền nhỏ mà linh thiêng, nơi ngư dân cầu bình an trước mỗi chuyến ra khơi.

Đêm xuống, Sầm Sơn khoác áo mới với chợ đêm Cột Đỏ. Ánh đèn lung linh, mùi hải sản nướng thơm lừng, tiếng nhạc đường phố rộn ràng, bạn sẽ thấy phố biển này chẳng kém gì Đà Nẵng hay Nha Trang. Hòn Trống Mái là điểm nhấn không thể bỏ qua. Hai khối đá chênh vênh trên núi Trường Lệ, gắn với truyền thuyết tình yêu đẹp mà buồn. Chụp ảnh lúc hoàng hôn, ánh sáng vàng cam phủ lên đá, góc nào cũng “nghìn like”. Mẹo khám phá: Đi Sầm Sơn sáng sớm để tránh đông, mang kem chống nắng, đội mũ rộng vành. Hỏi ngư dân về chuyện Hòn Trống Mái, họ kể sinh động hơn cả sách vở. Nếu thích phiêu, thuê xe đạp đôi (50.000 VNĐ/giờ) đạp dọc biển, vừa vui vừa lãng mạn.

Thành Nhà Hồ

Cách TP Thanh Hóa 45 km, Thành Nhà Hồ là di sản UNESCO khiến bạn trẻ mê lịch sử phải “đứng ngồi không yên”. Bước qua cổng đá khổng lồ, không khí trầm mặc bao trùm, như thể bạn lạc về thời Hồ cách đây 600 năm. Những khối đá xếp chồng không cần vữa, mỗi khối nặng cả tấn, khiến bạn tự hỏi: “Làm sao họ xây được thế này?”. Cổng Nam là điểm nhấn, hoành tráng với vòm đá cong, đứng chụp ảnh như diễn viên phim cổ trang. Xung quanh thành, đồng lúa xanh mướt (đẹp nhất tháng 9-10), gió thổi mát lành, thoảng mùi cỏ khô, tạo cảm giác yên bình lạ lùng.

Khám phá 4 cổng thành (Đông, Tây, Nam, Bắc), bạn sẽ thấy dấu vết thời gian in trên từng viên đá. Thuê hướng dẫn viên (100.000 VNĐ/giờ) để nghe chuyện vua Hồ Quý Ly, hoặc tự đọc bảng giới thiệu ở bảo tàng nhỏ gần đó. Điểm đặc biệt là không gian tĩnh lặng, không xô bồ như các điểm du lịch khác, rất hợp để bạn “ngẫm” về lịch sử. Mẹo tham quan: Vé vào 30.000 VNĐ, đi giày thể thao vì đường đá gồ ghề. Mang nước uống, đội mũ vì khu vực hơi nắng. Đi sáng hoặc chiều tà để ánh sáng đẹp, chụp ảnh “chất”. Nếu có thời gian, ghé làng quê gần thành, mua trái cây tươi từ dân địa phương, vừa rẻ vừa ngon.

Khu bảo tồn Pù Luông

Nếu Sầm Sơn là biển cả, thì Pù Luông là “nàng thơ” của núi rừng Thanh Hóa. Thung lũng xanh mướt, ruộng bậc thang trải dài, mây mù vờn quanh núi, và nhà sàn Thái ẩn hiện trong sương sớm – tất cả tạo nên bức tranh khiến bạn chỉ muốn thốt lên: “Đẹp quá!”. Trekking qua bản Đôn, bản Hiêu (giá tour 300.000-500.000 VNĐ/người), bạn sẽ thấy lúa chín vàng (tháng 9-10) hoặc lúa xanh mướt (tháng 6-7). Thác Hiêu là điểm dừng chân lý tưởng, nước mát lạnh, có cầu tre check-in siêu xịn. Ngâm chân dưới thác, nghe tiếng nước chảy, cảm giác mọi mệt mỏi tan biến.

Đừng bỏ qua guồng nước bản Kho Mường – biểu tượng văn hóa Thái. Những vòng xoay kẽo kẹt, nước chảy đều đặn, như đưa bạn về tuổi thơ. Thuê xe máy (150.000 VNĐ/ngày) chạy qua cầu treo, dừng lại chụp ảnh đồng lúa, núi rừng, bạn sẽ có cả bộ ảnh “triệu like”. Đỉnh Pha Dua là nơi ngắm toàn cảnh Pù Luông đẹp nhất, mây trôi lững lờ, thung lũng trải rộng dưới chân. Buổi tối, ngủ homestay, ăn cơm lam, gà nướng, uống chén rượu cần, nghe bà con kể chuyện về núi rừng – đúng chất “về với thiên nhiên”. Mẹo khám phá: Mang giày trekking, áo dài tay tránh côn trùng. Đặt homestay sớm qua fanpage Pù Luông Retreat, mùa lúa chín rất đông. Hỏi người Thái cách làm cơm lam, về nhà thử nấu cũng thú vị.

Suối cá Cẩm Lương

Nằm ở huyện Cẩm Thủy, suối cá Cẩm Lương là điểm đến độc lạ, khiến bạn ngỡ như bước vào thế giới cổ tích. Dòng suối trong vắt, hàng ngàn con cá “thần” bơi lội tung tăng, lấp lánh dưới nắng. Cá nặng 2-3 kg, bơi sát chân người mà chẳng hề sợ, tạo cảm giác kỳ diệu. Đi bộ qua hang đá mát lạnh (dài 100 m), ra đến khúc suối chính, bạn sẽ thấy cá tụ tập dày đặc, như một đàn “vũ công” dưới nước. Người Mường kể rằng cá thần là linh vật bảo vệ bản làng, nghe xong chỉ muốn đứng lặng ngắm mãi.

Gần suối có đền thờ nhỏ, nơi bạn có thể cầu bình an, không khí linh thiêng mà gần gũi. Cầu tre bắc qua suối là góc chụp ảnh đẹp nhất, nước suối phản chiếu ánh nắng, lên hình lung linh như tranh. Không gian ở đây yên bình, thoảng mùi lá rừng, rất hợp để thư giãn sau những ngày bận rộn. Mẹo tham quan: Vé vào 20.000 VNĐ, không cho cá ăn linh tinh để bảo vệ môi trường. Mang giày chống trượt, chụp ảnh từ cầu tre để có góc đẹp. Kết hợp ghé thác Mây (cách 10 km) nếu còn thời gian, thác nhỏ nhưng hoang sơ, rất đáng thử.

Vườn quốc gia Bến En

Bến En là “Hạ Long thu nhỏ” của Thanh Hóa, với hồ Sông Mực xanh ngọc bích và 46 đảo nhỏ nằm giữa rừng nguyên sinh. Đứng giữa hồ, hít thở không khí trong lành, bạn chỉ muốn hét lên: “SHedgingly beautiful!”. Chèo thuyền kayak (100.000 VNĐ/giờ), lướt qua các đảo, nghe tiếng chim rừng ríu rít, cảm giác như lạc vào thiên đường. Đi bộ đường mòn (2-3 km), may mắn sẽ gặp khỉ, nai, hoặc đơn giản là ngắm hoa lan rừng nở rực rỡ.

Cắm trại qua đêm (giá 200.000 VNĐ/lều) là trải nghiệm không thể bỏ qua. Đốt lửa, nướng BBQ, ng lifts sao trời, cảm giác như cả thế giới chỉ còn bạn và thiên nhiên. Đảo Ngọc là điểm check-in hot, nước hồ đổi màu theo ánh nắng, đẹp nhất vào buổi chiều. Mẹo khám phá: Đi mùa thu (tháng 9-11) để nước hồ đẹp nhất. Mang đồ ăn nhẹ, áo khoác vì tối lạnh. Đặt tour cắm trại qua công ty lữ hành địa phương để có lều và hướng dẫn viên. Bến En không chỉ là nơi tham quan, mà là nơi để bạn “sạc pin” tâm hồn.

Ẩm thực Thanh Hóa – Ăn gì, ở đâu

Thanh Hóa không chỉ đẹp mà còn “ngon”, với những món đặc sản khiến bạn chỉ muốn ăn mãi không dừng. Dưới đây là những món nhất định phải thử khi du lịch Thanh Hóa, kèm địa chỉ và mẹo để thưởng thức trọn vẹn.

Chả tôm

Cắn miếng chả tôm nóng hổi, lớp ngoài giòn rụm, bên trong mềm ngọt, thoảng mùi sả thơm lừng, bạn sẽ hiểu vì sao món này là “huyền thoại” của Thanh Hóa. Tôm tươi bóc nõn, giã nhuyễn, nướng trên than hoa đến vàng ươm, ăn với bánh cuốn mỏng và chấm nước mắm cay, vị ngọt đậm bùng nổ trong miệng. Quán Cô Hằng (36 Tô Vĩnh Diện, TP Thanh Hóa, giá 50.000-80.000 VNĐ/phần) là địa chỉ không thể bỏ qua. Không gian vỉa hè, bàn ghế nhựa, nhưng mùi chả nướng thơm lừng khiến bạn quên hết mọi thứ. Bà chủ hay cười, sẵn sàng kể chuyện nghề làm chả, như một người bạn thân.

Ngồi chờ chả mới ra lò, nghe tiếng xèo xèo từ bếp than, chấm miếng chả vào mắm ớt cay xè, đúng chất “hồn quê” Thanh Hóa. Gọi thêm bánh cuốn (20.000 VNĐ/dĩa), mềm mịn, ăn kèm cực hợp. Mẹo thưởng thức: Đi trước 7h tối vì quán đông, đặc biệt cuối tuần. Gói chả mang về làm quà, bảo quản lạnh vẫn ngon. Nếu thích cay, xin thêm ớt tươi, nhưng cẩn thận “xịt khói” nhé! Thử thêm nem chua (5.000 VNĐ/cái) ăn kèm, combo này đúng là “đỉnh của chóp”.

Nem chua Thanh Hóa

Nem chua Thanh Hóa không giống bất kỳ nơi nào khác. Vị chua dịu, cay nhẹ, thịt lợn mềm hòa quyện với bì giòn, thêm lá đinh lăng thơm lừng, tạo nên món ăn khiến bạn ăn một cái là muốn thêm cái nữa. Nem bà Thường (17 Tân An, TP Thanh Hóa, giá 5.000-10.000 VNĐ/cái) là quán lâu đời, nem gói tay, chuẩn vị truyền thống. Quán nhỏ, khách ra vào tấp nập, từ dân địa phương đến du khách. Mở gói nem ra, mùi lá chuối thơm phức, màu hồng tươi khiến bạn chỉ muốn cắn ngay.

Mang nem ra bãi biển Sầm Sơn, ngồi nhâm nhi với bạn bè, ngắm sóng vỗ, đúng điệu nghỉ dưỡng. Hoặc mua chục nem về khách sạn, ăn tối muộn vẫn ngon. Mẹo thưởng thức: Chọn nem mới gói, không chảy nước, màu sắc tươi. Hỏi loại ít cay nếu không ăn cay giỏi. Mua số lượng lớn thì nhờ quán đóng hộp, bảo quản lạnh để mang về tặng bạn bè. Nem chua không chỉ là món ăn, mà là món quà mang cả “hồn” Thanh Hóa.

Bánh khoái tép

Bánh khoái tép là niềm tự hào của ẩm thực Thanh Hóa. Bánh bột gạo chiên giòn rụm, nhân tép đồng đỏ au, ăn kèm rau sống, hành phi, và mắm nêm đậm đà. Vị béo bùi của tép, thơm phức của bột gạo, khác hẳn bánh xèo miền Nam hay bánh khoái Huế. Quán Cô Hà (12 Lê Thị Hoa, Sầm Sơn, giá 20.000-30.000 VNĐ/cái) là nơi bạn phải ghé. Quán nhỏ ven biển, bàn ghế đơn sơ, nhưng đông khách từ sáng đến tối. Cô Hà vừa chiên bánh vừa trò chuyện, tạo cảm giác thân thuộc như về nhà.

Chờ bánh mới ra chảo, mùi tép chiên thơm lừng cả góc phố. Cắn miếng bánh giòn tan, chấm mắm nêm cay, gió biển thổi mát, cảm giác “ngon quên lối về”. Rau sống tươi miễn phí, tha hồ cuốn thêm. Mẹo thưởng thức: Gọi 2-3 cái/người vì bánh nhỏ, dễ “thòm thèm”. Xin thêm rau sống, hành phi để đậm vị. Chụp ảnh bánh trên đĩa lá chuối, lên hình siêu đẹp. Tránh giờ trưa (12h-14h) vì đông khách, xếp hàng hơi lâu.

Hải sản Sầm Sơn

Sầm Sơn là thiên đường hải sản, với mực tươi nướng mọi, sò điệp nướng mỡ hành, ghẹ hấp ngọt lịm, tôm hùm nướng bơ tỏi. Hải sản vừa đánh bắt, chế biến tại chỗ, ngọt tự nhiên, đậm đà, ăn là nhớ cả đời. Quán Bé Mười (bãi tắm C, Sầm Sơn, giá 100.000-300.000 VNĐ/món) là địa chỉ hot nhất. Quán vỉa hè, bàn ghế kê sát biển, view hoàng hôn lãng mạn. Nhân viên nhanh nhẹn, hay gợi ý món theo mùa, từ mực hè đến ghẹ thu.

Chọn mực sống từ bể, xem đầu bếp nướng xèo xèo, mùi thơm bay khắp quán. Nhâm nhi bia lạnh, ăn ghẹ chấm muối tiêu chanh, nghe sóng vỗ, đúng vibe nghỉ dưỡng. Sò điệp béo ngậy, mỡ hành thơm lừng, cắn miếng nào là mê miếng đó. Mẹo thưởng thức: Hỏi giá trước khi gọi, ưu tiên món theo mùa. Mang khăn ướt để lau tay, đặt bàn sớm nếu đi nhóm đông. Thử thêm canh cá hồng (80.000 VNĐ/tô), thanh nhẹ, giải ngán sau hải sản.

Canh lá đắng

Lên Pù Luông, nhất định phải thử canh lá đắng – món đặc sản miền núi Thanh Hóa. Lá đắng nấu với cá suối, vị đắng nhẹ ban đầu, hậu ngọt thanh mát, tốt cho tiêu hóa. Homestay Bản Hiêu (Pù Luông, giá 50.000-80.000 VNĐ/tô) là nơi tuyệt nhất để thưởng thức. Bà con tự nấu, dùng lá đắng hái trong rừng, cá bắt từ suối, đảm bảo tươi ngon. Ngồi nhà sàn, húp bát canh nóng hổi, nghe tiếng suối chảy, cảm giác như hòa vào thiên nhiên.

Canh lá đắng ăn với cơm lam, gà nướng, tạo thành bữa cơm Thái đúng điệu. Bà chủ hay kể chuyện về cây lá đắng, từ cách hái đến cách nấu, nghe mà thấy yêu thêm vùng đất này. Mẹo thưởng thức: Thử thêm rượu cần (20.000 VNĐ/chén) cho trọn trải nghiệm. Hỏi cách nấu canh để về thử làm, nhưng nhớ là lá đắng khó tìm ở thành phố. Ăn chậm để cảm nhận vị đắng chuyển ngọt, rất thú vị.

Mua gì làm quà ở Thanh Hóa

Đi du lịch Thanh Hóa mà không mang quà về thì tiếc lắm! Dưới đây là những món quà vừa ngon, vừa ý nghĩa, dễ khiến bạn bè, gia đình thích mê.

Nem chua: Gói nhỏ 50.000 VNĐ/chục (10 cái), mua ở Nem bà Thường, bà Năm (TP Thanh Hóa). Nem gói lá chuối, thơm, bảo quản lạnh 3-5 ngày vẫn ngon. Mang về làm quà, ai cũng khen “chuẩn vị” Thanh Hóa.
Chả tôm: Đóng hộp 100.000-200.000 VNĐ, tiện mang về, mua ở chợ Sầm Sơn hoặc quán Cô Hằng. Chả chiên lại nóng giòn, làm món nhậu siêu hợp.
Bánh gai Tứ Trụ: Ngọt thanh, dẻo thơm, giá 5.000-10.000 VNĐ/cái. Mua ở làng Mía (Thọ Xuân), bánh gói lá dong, để được 5-7 ngày, tiện làm quà biếu.
Mắm tép Hà Yên: Thơm lừng, giá 50.000-100.000 VNĐ/hũ, đặc sản miền biển. Mua ở chợ Nghi Sơn, chấm rau luộc hay kho thịt đều ngon “tẹt ga”.
Rượu nếp cái Pù Luông: Rượu nhà nấu, vị ngọt dịu, giá 100.000 VNĐ/lít. Mua ở homestay bản Đôn, bản Hiêu, uống thử tại chỗ để chọn loại hợp khẩu vị.

Mẹo mua quà: Mua ở chợ hoặc tiệm uy tín, kiểm tra hạn sử dụng, đặc biệt với nem, mắm. Gói quà cẩn thận, tránh để trong vali quần áo vì mắm có thể đổ. Mặc cả nhẹ nếu mua số lượng lớn, dân Thanh Hóa thân thiện, dễ thương, sẽ chiều bạn ngay!